Jak rozmawiać z koniem? Badania naukowe wykazały, że mówienie do koni jak do dzieci znacznie poprawia komunikację międzygatunkową. Taki sposób mówienia jest dla koni uspokajający, relaksujący i pozwala na budowanie więzi.
Pet-directed speech
Pet-directed speech (PDS) to określenie opisujące spontaniczny sposób mówienia człowieka do zwierząt. Jest on bardzo podobny do mowy używanej powszechnie w rozmowach z niemowlętami. PDS charakteryzuje się wysokim tonem głosu, szerokim zakresem tonalnym, wolnym tempem mówienia, prostą składnią i semantyką oraz wysoką powtarzalnością słów w porównaniu z mową kierowaną do dorosłych (ADS).
Wcześniejsze badania udowodniły, że PDS doskonale sprawdza się w komunikacji z psami. PDS znacznie podnosił czas skupienia psów na osobie mówiącej. PDS wspiera także relacje człowiek-zwierzę – psy częściej wchodziły w interakcje z osobą, która używała PDS, niż z osobą posługującą się ADS. Ten typ mowy, podobnie jak sposób, w jaki ludzie rozmawiają z niemowlętami (IDS), zawiera pozytywny ładunek emocjonalny, znacznie większy niż w przypadku bardziej neutralnego ADS. Dlatego naukowcy postanowili sprawdzić, czy ten sposób komunikacji jest skuteczny w przypadku koni.
Konie są emocjonalne
Konie, co udowodniono naukowo, są bardzo wrażliwe na ludzkie emocje, w szczególności te pozytywne, które są kluczowym elementem sposobu mówienia PDS. Są zdolne do cross-modalnego rozpoznawania ludzkiej radości, kojarzeniu radosnego głosu z odpowiednią ekspresją twarzy. Gdy słyszą radość wyrażaną przez człowieka – ich tętno spada i są bardziej zrelaksowane, niż podczas wyrażania przez człowieka gniewu. Reagują inaczej, gdy słyszą śmiech, niż gdy w głosie mówiącego słychać gniew.
Dodatkowo konie są mniej czujne, gdy człowiek komunikuje raczej pozytywnie, niż negatywne, informacje emocjonalne (poprzez wyraz twarzy, postawę i wokalizację). Są w stanie rozpoznać ludzi ze zdjęć i dostosować swoje zachowanie do wyrazu ich twarzy. Wreszcie są w stanie wykryć nasz stan psychiczny tylko w wyniku obserwacji naszego zachowania.
Doświadczenie
Wpływ mówienia PDS do koni sprawdzono w dwóch sytuacjach – podczas czynności pielęgnacyjnych i wskazywania miejsca ukrycia pożywienia.
Podczas czynności pielęgnacyjnych konie wykonywały znacznie więcej wzajemnych gestów pielęgnacyjnych w stosunku do człowieka, bardziej skupiały na nim wzrok i mniej się poruszały, gdy mówił do nich za pomocą PDS niż w przypadku sposobu mówienia do dorosłych (ADS). Zwierzęta bardziej przyglądały się tym osobom, które mówiły do nich w sposób PDS i były przy tych osobach znacznie spokojniejsze. Ten wynik jest zgodny z wynikami dla psów, które były bardziej uważne i okazywały bardziej afilatywne zachowanie w stosunku do osób, które mówiły używając PDS niż ADS.
W teście wskazywania, podobnie jak w przypadku psów, osoby wspierające gest wskazujący ręki mową w stylu PDS, skutecznie zachęciły konie do zajrzenia do konkretnego, wskazywanego przez nie wiadra z pożywieniem.
PDS bez wątpienia pomaga przyciągnąć uwagę konia. Konie poświęcają osobie mówiącej PDS znacznie więcej uwagi.
Podobnie jest u psów i u dzieci. U dzieci ta preferencja przejawia się większą uwagą i reaktywnością społeczną
wobec osoby mówiącej. W przypadku koni zwierzę patrzy uważniej i dzięki temu ma większą szansę na wykrycie tego, na co wskazuje dana osoba i tym samym odniesienie sukcesu w teście.
Jest też druga hipoteza. PDS może powodować pewne zarażanie emocjonalne (od człowieka do konia). Przebywając w
obecności osoby, który wyrażała pozytywne emocje poprzez PDS, konie reagowały bardziej pozytywnie, szczególnie
podczas czynności pielęgnacyjnych. Były w ich trakcie bardziej odprężone i cierpliwie znosiły więcej pielęgnacyjnych procedur.
Wcześniej udowodniono już, że konie na radosną intonację głosu reagują spadkiem tętna i rozluźnieniem postawy. Bez wątpienia są to objawy pozytywnych emocji. Bez wątpienia istnieje też powiązanie między stanem emocjonalnym i zdolnościami poznawczymi, co między innymi udowodniły badania Fortina z 2018 roku. Im zwierzęta były w większym stanie pozytywnych emocji, tym bardziej miały zwiększoną elastyczność poznawczą. Dlatego w wyniku stosowania PDS mógł wzrosnąć u koni stan pozytywnych emocji, a co za tym idzie – elastyczność poznawcza, ułatwiająca zwierzętom przechodzenie między wiaderkami zgodnie ze wskazaniem człowieka.
Tekst został opaty na publikacji z badań: Lansade, L., Trösch, M., Parias, C., Blanchard, A., Gorosurreta, E., & Calandreau, L. (2021). Horses are sensitive to baby talk: pet-directed speech facilitates communication with humans in a pointing task and during grooming. Animal Cognition, 24(5), 999–1006. doi:10.1007/s10071-021-01487-3
Udostępnij:
